Ngày nay, nhờ các nghiên cứu khoa học, chúng ta biết rằng trẻ sau khi thụ thai được 2 tháng, não bộ đã chiếm 1 nửa chiều cao cơ thể; trẻ mới sinh ra đầu & chu vi não có độ rộng bằng nhau; khoảng 9 tháng sau khi chào đời, tỉ trọng của não bộ tăng gấp 2 lần so với sơ sinh; đến 3 tuổi tăng gấp 3 lần; tới 5-6 tuổi quá trình phát triển của não bộ về cơ bản đã đến mức hoàn thiện, gần bằng với não người trưởng thành. Còn các cơ quan khác trong cơ thể thường phải trải qua khoảng thời gian sinh trưởng kéo dài 15 năm mới có thể đạt đến độ phát triển đó.

Minh họa sự phát triển của não bộ tới 40 tuần tuổi

Cấu trúc não người có tới 100 tỉ tế bào thần kinh, trong đó tế bào ở lớp vỏ đại não chiếm tới 14 tỉ. Khi trẻ sơ sinh ra đời, mặc dù số lượng tế bào não đã tương đối đầy đủ, nhưng kích thước các tế bào não còn nhỏ, các sợi nhánh và sợi trục thần kinh vẫn chưa phát triển nhiều, chưa có thông tin truyền qua giữa các tế bào não, mỗi tế bào não đứng riêng rẽ độc lập. Chỉ sau khi được tiến hành giáo dục sớm một cách phong phú đa dạng, chịu sự kích thích thông tin từ thế giới bên ngoài, tế bào não mới có thể phát triển một cách bình thường, các khớp nối và các sợi thần kinh nhánh bắt đầu phát triển, dần dần chúng liên thông với nhau hình thành các con đường truyền tải thông tin, vì vậy hoạt động tâm sinh lý cũng ngày càng trở nên phong phú đa dạng hơn.

Trẻ sơ sinh                              Trẻ 6 tháng                               Trẻ 2 tuổi

Minh họa sự phát triển của các khớp nối thần kinh của trẻ từ khi sinh ra - 2 tuổi

Các nhà khoa học đã khẳng định 3 năm đầu đời là giai đoạn rất quan trọng của sự phát triển não. Trong đó: từ 0-2 tuổi là thời kỳ phát triển của não phải - đây là giai đoạn thần đồng; 3-4 tuổi là giai đoạn chuyển tiếp sang thời kỳ của não trái; từ 6 tuổi là thời kỳ của não trái.

Theo quan niệm cũ, sự phát triển của não giống như hình tam giác, mà đỉnh là giai đoạn 0-2 tuổi. Còn theo thuyết phát triển trí lực của Giáo sư Makoto Shichida thì sự thăng tiến này giống như hình tam giác cân, 0-2 tuổi (phía đáy của tam giác) là thời kỳ phát triển nhanh nhất, thời kỳ con người có thể học được nhiều nhất, là thời kỳ thiên tài, thần đồng trong học tập. Đến 8 tuổi trí lực không phát triển rõ rệt nữa, và sau đó con người chỉ có thể phát triển kỹ năng và tri thức.

Với "Quy luật xén tỉa" của bộ não, các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng não người hoạt động trên nguyên tắc " sử dụng nó hay mất nó"; não chỉ giữ lại những kết nối và các con đường thường xuyên được kích hoạt; các kết nối khác không luôn sử dụng sẽ bị xén tỉa, để não hoạt động hiệu quả hơn.

Với "Học thuyết tăng giảm", tiềm năng của não bộ sẽ theo quy luật giảm dần, nghĩa là giáo dục càng muộn thì tiềm năng có được của con người được phát huy càng ít.

Ngoài ra, sự phát triển của não không theo đường thẳng tuyến tính mà có những thời điểm quan trọng - thời kỳ nhạy cảm, thời kỳ phát triển nhất, đó là thời kỳ "cửa sổ của các cơ hội học" tốt nhất, để chuẩn bị cho những bước phát triển thăng hoa về sau. Sơ đồ dưới đây cho thấy rằng: Thời kỳ tốt nhất để phát triển vận động thô là từ trước khi sinh đến 6 tuổi. Thời kỳ tốt nhất để phát triển về mặt tình cảm-xã hội là trước 2 tuổi. Thời kỳ tốt nhất để phát triển tiếng nói là từ sơ sinh đến trước 3 tuổi. Đồng thời trước 6 tuổi cũng là thời kỳ tốt nhất để học ngoại ngữ. Thời kỳ tốt nhất để học đếm là trước 4 tuổi. Thời kỳ tốt nhất để học cảm thụ âm nhạc và học một nhạc cụ cũng là trước 6 tuổi.

"Thời kỳ vàng" của các cơ hội học tập, tiếp thu của trẻ

Nghiên cứu về trí lực đã chỉ ra 6 khả năng tuyệt vời của não trẻ 0-3 tuổi:

1) Khả năng trực giác,

2) Khả năng ghi nhớ chụp ảnh,

3) Khả năng tính toán, lập trình như máy tính,

4) Khả năng âm nhạc hoàn hảo,

5) Khả năng lĩnh hội nhiều ngôn ngữ,

6) Khả năng gắn kết hình ảnh.

Người ta thấy rằng Trực giác là sức mạnh vô thức, là yếu tố tích cực của sáng tạo, góp phần tạo nên các thiên tài lãnh đạo, thiên tài khoa học, thần đồng âm nhạc, hội hoạ, văn học, kiến trúc, tâm linh, ngoại cảm. Phương pháp tiếp cận tri thức bằng khả năng trực giác - tiếp nhận tri thức từ vô thức, không qua sự học hỏi thông thường. Đó là tính ưu việt, là sức mạnh của bộ não trẻ nhỏ.

Phương Pháp Glenn Doman là một trong những phương pháp giúp cho bố mẹ khai mở các tiềm năng não bộ của trẻ nhỏ trong giai đoạn này.

[Ad - theo Giáo Dục Sớm]